داستان یوسف

داستان یوسف به راستی حیرت انگیز است از آن رو که در وهم نمی‌گنجد، که داستانی بدین کوتاهی این همه جواهرات دانایی و نیکویی و زیبایی را چگونه در خود جمع کرده است! اولا می‌توان گفت این قصه یک داستان عشقی است. عشقی آن چنان گرم و سوزان و لاابالی که پیراهن معشوق را می‌درد و عاشق را چندان در معشوق غرق می‌کند که به هر سو نظر می‌کند معشوق را می‌بیند:

تا نقشِ تو در دیدۀ ما خانه نشین شد

هر جا که نشستیم چو فردوسِ برین شد¹    

چنانکه این داستان در ادب پارسی استعاره ای برای عشق میان انسان و پروردگار شده است. در این داستان یوسف رمز جمال الهی و زلیخا مظهر کل کائنات است:

من از آن حسن روزافزون که یوسف داشت، دانستم

که عشق از پردۀ عصمت برون آرد زلیخا را ²